Jak czytamy w raporcie, instytucjonalizacja GZM miała pozytywny wpływ na wzrost PKB na mieszkańca, który w cenach stałych w okresie pomiędzy 2021–2023 szacowany jest na ok. 1,3 punktu procentowego. Oznacza to, że metropolia nie tylko efektywniej zarządza usługami publicznymi, ale jest także motorem napędowym gospodarki regionu.
Analiza ekonomiczna wykazała też, że szybszy wzrost PKB przełożył się bezpośrednio na finanse publiczne. Wpływy z podatku PIT od mieszkańców GZM były w latach 2021–2023 średnio o 0,7 punktu procentowego wyższe niż w scenariuszu, w którym ustawa o GZM nie zostałaby przyjęta.
„Można stwierdzić, że dzięki pozytywnemu efektowi rozwojowemu, koszt funkcjonowania metropolii dla budżetu państwa jest w rzeczywistości niższy niż zakładano. Ustawowe przekazanie 5% (od 2023 r. 5,75%) dochodów z PIT do GZM jest częściowo rekompensowane przez wzrost wpływów podatkowych. Oszacowania wskazują, że faktyczny koszt dla budżetu państwa, w kontekście samych dochodów z PIT, to ok. 4,3%” – piszą autorzy.
Raport identyfikuje również kluczowe efekty społeczno-gospodarcze:
Wnioski dla przyszłej polityki metropolitalnej
Badanie NIST podkreśla, że pozytywne efekty instytucjonalizacji metropolii ujawniają się z pewnym opóźnieniem – najsilniejszy wzrost zaobserwowano w latach 2021-2023. Jednocześnie wskazano, że impuls rozwojowy jest silniejszy w tych obszarach GZM, które już wcześniej charakteryzowały się wyższą dynamiką rozwoju.
Badacze odnotowali też, że w najsłabszych gospodarczo obszarach GZM można wręcz mówić o braku dodatkowego impulsu rozwojowego, a nawet o pewnym efekcie ujemnym. Instytucjonalizacja metropolii może więc prowadzić do pogłębienia zróżnicowań wewnętrznych. Badacze sugerują więc by już na etapie projektowania ram prawnych dla kolejnych metropolii, w tym Metropolii Pomorskiej, przewidzieć instrumenty wyrównawcze (mechanizmy kompensacyjne), które zapewnią, że także słabsze gospodarczo gminy odniosą realne korzyści z powstania nowej instytucji.
Raport do pobrania:
ul. Zielona 18
90-601 Łódź
Tel. +48 42 633 10 70
Tel. +48 503 615 663
Godziny pracy sekretariatu: 8.00-16.00
NIST sekretariat
E-mail: sekretariat@nist.gov.pl
ePUAP adres: /NIST/SkrytkaESP
e-Doręczenia: AE:PL-91025-87686-UBSDF-31
Nip: 727-279-74-30
Regon: 362481973
Mapa