Spory o miedzę, czyli o zmianach granic pomiędzy gminami – publikujemy badanie

Publikujemy badanie dr Anny Kurniewicz, ekspertki w zespole ds. badań i analiz samorządowych NIST „Konflikty o przestrzeń, przestrzeń dla konfliktu?”. Dotyczy ono historii zmian granic pomiędzy gminami i częstych konfliktów jakie te sytuacje wywołują. – Problemy jakości  i fasadowości części konsultacji społecznych prowadzonych w tych sprawach (a niekiedy nawet ich braku, co wydaje się naruszać przepisy Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego); kwestie braku demokratycznej legitymacji i reprezentacji politycznej interesów „nowych” i „pozostałych” mieszkańców gmin w zmienionych granicach; brak jasnego określenia sposobu rozliczeń finansowych między gminami (zwłaszcza  w sytuacjach, gdy samorząd zaciągnął – i wciąż spłaca – zobowiązania na sfinansowanie inwestycji, które po przesunięciu granic stały się majątkiem innego samorządu); przypadki prób forsowania wniosków o zmianę granic co roku i „do skutku”, co nadaje zarządzaniu lokalnemu aspekt „niepewności” i utrudnia strategiczne planowanie – to tylko przykłady obszarów, które wymagają refleksji i podążających za nią zmian regulacyjnych – pisze dr Anna Kurniewicz.  

Zwraca też uwagę, że nowe ramy prawne procesu zmian granic administracyjnych powinny być bardziej przejrzyste, przewidywalne i uwzględniające głos mieszkańców. Tylko wtedy możliwe będzie godzenie interesów rozrastających się miast i sąsiednich gmin, bez eskalacji lokalnych sporów, które podkopują ideę samorządności. Alternatywą aneksji mogą być silniejsze struktury współpracy w ramach aglomeracji, które umożliwią skoordynowane zarządzanie przestrzenią bez konieczności zmian administracyjnych. Stąd równie istotne jest opracowanie nowych modeli współpracy między miastami a ich otoczeniem.

Do pobrania badanie: